عوامل موثر بر به کارگیری فناوری اطلاعات و  ارتباطات توسط اعضای کلینیک‌های گیاهپزشکی استان فارس با استفاده از مدل پذیرش فناوری

امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات فرصت های فراوانی را برای تولیدکنندگان و عرضه کنندگان خدمات کشاورزی فراهم آورده اند. برای مثال، کلینیک های گیاهپزشکی می توانند از این فناوریها برای به روز کردن اطلاعات، بهبود خدمات، و صرفه جوئی در زمان بهره ببرند. اما، ظرفیت های این فناوری هنوز توسط بسیاری از کلینیک های گیاهپزشکی کشور به خوبی شناخته نمی شوند. بنابراین، هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات (اینترنت و رایانه) در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی استان فارس با استفاده از مدل پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. جامعه آماری تحقیق، اعضای کلینیک های گیاهپزشکی استان فارس بودند که برای انجام این تحقیق تعداد 210 نفر از آنها به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. روائی ابزار تحقیق توسط پانل متخصصان و پایائی آن با استفاده از مطالعه راهنما و ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. نتایج نشان داد که میان سودمندی در ک شده، آسانی درک شده، نگرش، تصمیم و استفاده واقعی از فناوری اطلاعات و ارتباطات (رایانه و اینترنت) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین، بین درآمد افراد و استفاده واقعی از رایانه همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل مسیر نشان داد که توانمندی استفاده و آزمون پذیری رایانه از نظر پاسخگو، اثر مستقیم و معناداری بر استفاده از رایانه دارند، و همچنین دو متغیر توانمندی و زیر ساخت‌ها، اثر مستقیم و معناداری بر استفاده از اینترنت دارند. متغیر اضطراب اثر منفی و معنی‌داری بر هر دو متغیر استفاده از رایانه و استفاده از اینترنت داشت. در پایان، بر اساس نتایج به دست آمده، پیشنهاداتی برای بهبود استفاده از رایانه و اینترنت توسط اعضای کلینیک های گیاهپزشکی ارائه شد.

فهرست مطالب

فصل اول.. 1

کلیات تحقیق.. 2

1-1- اهمیت موضوع. 4

1-2- بیان مسئله. 6

1-3- سوالات تحقیق.. 7

1-4- اهداف پژوهش.... 8

1-4 -1- هدف کلی.. 8

1-4-2- اهداف جزیی.. 8

1-5- اهمیت تحقیق.. 9

1-6- محدوده های پژوهش.... 9

فصل دوم. …...10

پیشینه تحقیق.. 11

2-1- مفاهیم.. 11

2-1-1- فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)11

2-1-1-1-خدمات اینترنت... 12

2-1-1-2-روش های دسترسی به اینترنت... 14

2-1-1-3- آمار اینترنت در ایران و جهان.. 15

2-1-1-4-اهمیت فاوا16

2-1-2-خدمات مشاوره ای کشاورزی.. 18

2-1-3- کلینیک گیاهپزشکی.. 20

2-2-کاربردهای فاوا در بخش کشاورزی.. 20

2-3-چالش های ترویج كشاورزی در سالیان اخیر و نقش فاوا در حل آنها23

2-4- مدل پذیرش فناوری(TAM). 24

2-4-1- معایب و مزایای مدل پذیرش فناوری.. 28

2-5- عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات... 29

2-5-1- ویژگی های فناوری.. 29

2-5-2- ویژگی های فردی و حرفه ای.. 31

2-5-3-عوامل محیطی.. 40

2-6-جمع بندی.. 42

فصل سوم. 44

روش پژوهش.... 45

3-1- نوع تحقیق.. 45

3-2-منطقه مورد مطالعه. 45

3-3-جامعه آماری و نمونه تحقیق.. 46

3-4-جمع آوری داده ها47

3-5- متغیرهای تحقیق.. 49

3-6- تجزیه و تحلیل داده ها52

فصل چهارم. 53

یافته ها54

4-1- ویژگی‌های پاسخگویان.. 54

4-1-1- ویژگی های شخصی.. 54

4-1-2- ویژگی های تحصیلی.. 55

4-2- ویژگی های کلینیک های گیاهپزشکی.. 57

4-2-1- سال فعالیت و محل کلینیک.... 57

4-2-2-دسترسی به تجهیزات رایانه ای در کلینیک.... 58

4-2-3- تعداد رایانه فعال و متصل به اینترنت در کلینیک.... 58

4-2-4- روش اتصال و سرعت اینترنت در کلینیک.... 59

4-2-5- خدمات ارائه شده در کلینیک.... 60

4-3-موانع و دلایل عدم استفاده از رایانه و اینترنت... 61

4-3-1- مهمترین موانع و دلایل عدم استفاده از اینترنت... 61

4-3-2- مهمترین موانع و دلایل عدم استفاده از رایانه. 62

4-4-میانگین و انحراف معیار متغیرهای مورد مطالعه تحقیق.. 63

4-4-1- میانگین و انحراف معیار میزان استفاده از رایانه برای اهداف شغلی.. 63

4-4-2- میانگین و انحراف معیار میزان استفاده از اینترنت برای اهداف شغلی.. 64

4-4-3- میانگین و انحراف معیار میزان توانمندی استفاده از رایانه برای اهداف شغلی.. 65

4-4-4- میانگین و انحراف معیار میزان توانمندی استفاده از اینترنت برای اهداف شغلی 66

4-4-5- میانگین و انحراف معیار متغیرهای مدل پذیرش فناوری.. 67

4-4-6- میانگین و انحراف معیار ویژگی های فناوری.. 68

4-4-7- میانگین و انحراف معیارعوامل فردی و حرفه ای.. 69

4-4-8- میانگین و انحراف معیار عوامل محیطی.. 70

4-4-9- میانگین و انحراف معیار زیرساخت ها برای استفاده از رایانه. 70

4-4-10- میانگین و انحراف معیار زیرساخت ها برای استفاده ازاینترنت... 71

4-5- همبستگی بین متغیرهای تحقیق.. 72

4-5-1- همبستگی بین متغیرهای مرتبط با رایانه. 72

4-5-2- همبستگی بین متغیرهای مرتبط با اینترنت... 73

4-6- واکاوی مدل علی عوامل موثر بر استفاده فناوری اطلاعات و ارتباطات (رایانه و اینترنت) در میان اعضای کلینیک های گیاهپزشکی.. 75

4-6-1-تفکیک اثرات علی متغیرها بر توانمندی رایانه. 77

4-6-2-تفکیک اثرات علی متغیرها بر سودمندی استفاده از رایانه. 77

4-6-3-تفکیک اثرات علی متغیرها بر آسانی نسبت به استفاده رایانه. 78

4-6-4-تفکیک اثرات علی متغیرها بر نگرش نسبت به استفاده رایانه. 79

4-6-5-تفکیک اثرات علی متغیرها بر تصمیم نسبت به استفاده رایانه. 81

4-6-6-تفکیک اثرات علی متغیرها بر استفاده از رایانه. 82

4-7- واکاوی مدل علی عوامل موثر بر استفاده اینترنت در میان اعضای کلینیک هایگیاهپزشکی84

4-7-1-تفکیک اثرات علی متغیرها بر توانمندی استفاده ازاینترنت... 86

4-7-2-تفکیک اثرات علی متغیرها بر سودمندی استفاده از اینترنت... 86

4-7-3-تفکیک اثرات علی متغیرها بر آسانی استفاده از اینترنت... 88

4-7-4-تفکیک اثرات علی متغیرها بر نگرش نسبت به استفاده از اینترنت... 89

4-7-5-تفکیک اثرات علی متغیرها بر تصمیم نسبت به استفاده از اینترنت... 90

4-7-6-تفکیک اثرات علی متغیرها بر استفاده از اینترنت... 92

فصل پنجم.. 94

نتیجه‌گیری و پیشنهادها95

5-1- خلاصه یافته‌ها و بحث... 95

5-1-1- ویژگی‌های اعضای کلینیک های گیاهپزشکی.. 95

5-1-2- توصیف متغیرهای تحقیق.. 97

5-1-3- همبستگی بین متغیرهای تحقیق.. 98

5-1-3-1- همبستگی بین ویژگی های پاسخگویان و متغیرهای مدل پذیرش فناوری ( مربوط به رایانه)98

5-1-3-2- همبستگی بین متغیرهای تحقیق و متغیرهای مدل پذیرش فناوری ( مربوط به اینترنت)99

5-1-4- تفکیک اثرات علی متغیرها بر استفاده رایانه. 100

5-1-5- تفکیک اثرات علی متغیرها بر استفاده اینترنت... 101

5-2- پیشنهادها103

5-2-1- محدودیت‌ها و پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 105

فهرست منابع.. 107

فهرست جداول

جدول 1- 1- فناوری مورد استفاده در میان کشاورزان آفریقا........19

جدول 1- 2- متغیرهای اصلی مدل پذیرش فناوری........26

جدول 1- 3- متغیرهای بیرونی تاثیر گذار در مدل پذیرش فناوری.....29

جدول 4- 1- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس ویژگی های شخصی(210=n)...55

جدول 4- 2- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس ویژگی های تحصیلی(210=n)......56

جدول 4- 3- توزیع فراوانی کلینیک ها بر اساس سال آغاز فعالیت........57

جدول 4- 4-توزیع فراوانی کلینیک ها بر اساس دسترسی به تجهیزات رایانه ای ووسائل سمعی- بصری ...........58

جدول 4- 5- توزیع فراوانی کلینیک ها بر اساس تعداد رایانه فعال و متصل به اینترنت.........59

جدول 4- 6- توزیع فراوانی کلینیک ها بر اساس نحوه اتصال و سرعت اینترنت............60

جدول 4- 7- توزیع فراوانی کلینیک ها بر اساس نوع خدمات ارائه دهنده.............61

جدول 4- 8- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس مهمترین دلایل عدم استفاده از اینترنت (210=n)62

جدول 4- 9- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس مهمترین دلایل عدم استفاده ازرایانه (210=n)......63

جدول 4- 10- میانگین و انحراف معیار میزان استفاده رایانه در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)...............64

جدول 4- 11- میانگین و انحراف معیار میزان استفاده اینترنت در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)..............65

فهرست جداول

جدول 4- 12- میانگین و انحراف معیار توانمندی استفاده از رایانه^* در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)........66

جدول 4- 13- میانگین و انحراف معیار توانمندی استفاده از اینترنت^* در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)....67

جدول 4- 14- میانگین و انحراف معیار متغیرهای مدل پذیرش فناوری رایانه و اینترنت در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)....68

جدول 4- 15-میانگین و انحراف معیار ویژگی های فناوری رایانه^* و اینترنت^** در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)................69

جدول 4- 16- میانگین و انحراف معیار متغیر توانمندی و اضطراب رایانه و اینترنت (210=n)......69

جدول 4- 17- میانگین و انحراف معیار متغیر هنجار ذهنی رایانه^* و اینترنت^** در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)..70

جدول 4- 18- میانگین و انحراف معیار زیرساخت رایانه^* در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)....71

جدول 4- 19- میانگین و انحراف معیار زیرساخت اینترنت^* در بین اعضای کلینیک های گیاهپزشکی (210=n)72

جدول 4- 20- همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق در مورد استفاده از رایانه..73

جدول 4- 21- همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق مربوط به اینترنت..74

جدول 4- 22- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر توانمندی استفاده از رایانه.....77

جدول 4- 23- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر سودمندی استفاده از رایانه......78

جدول 4- 24- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر آسانی استفاده از رایانه....79

جدول 4- 25- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر نگرش نسبت به استفاده از رایانه........80

جدول 4- 26- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر تصمیم نسبت به استفاده از رایانه….82

جدول 4- 27- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر استفاده از رایانه..........84

جدول 4- 28- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش برتوانمندی استفاده از اینترنت..86

جدول 4- 29- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر سودمندی استفاده از اینترنت......87

جدول 4- 30- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر آسانی استفاده از اینترنت....89

جدول 4- 31- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر نگرش نسبت به استفاده ازاینترنت.......0 9

جدول 4- 32- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر تصمیم نسبت به استفاده ازاینترنت......92

جدول 4- 33- تجزیه اثرات متغیرهای پژوهش بر استفاده ازاینترنت........93